Giải thích Thành ngữ - Tục ngữ
Muỗi đốt chân voi

Nghĩa bóng: Không ăn thua, không tác dụng gì, tốn công vô ích. Còn có câu: Như muỗi đốt chân voi Như muỗi đốt cột đình Muỗi đốt sống trâu.

Chuyện kể:

Xưa trời sinh ra loài muỗi, lúc đầu chũng cũng như ruồi chỉ hút lấy chất uế tạp nơi nọ nơi ki mà sống. Loài muỗi tập trung lại sống đông đúc ở nơi bụi cây. Một hôm, chẳng biết từ đâu có một con voi nghênh ngang đi tới. Con voi to lớn chẳng để ý tới lũ muỗi li ti, vo ve cạnh mình, đuôi nó quật từ bên nọ sang bên kia làm họ hàng nhà muỗi chết không sao kể siết. Loài muỗi mới bàn nhau rằng:

- Thằng này nó hại ta thế này, không lẽ ta cứ chịu để thế được chăng. Song nghĩ lại nó to như vậy, ta không làm gì được thì phải có “Anh hùng tự hữu anh hùng trị” chứ.

Thế là loài muỗi đem đơn đến sư tử để kiện.

Sư tử vốn là chúa sơn lâm thật đấy, nhưng thấy voi to lớn nên sợ không dám đương đầu với voi, bèn mách với trời. Trời bảo:

- Ta sinh ra mỗi loài một phận, tự kìm chế nhau mà sống. Loài muỗi có cái vòi khác nào như mũi kim, sao không bảo nhau mà đốt cho voi sợ.

Sư tử đem lời nhà trời về nói với loài muỗi. Loài muỗi nghĩ ra, con nọ nhìn con kia, quả thấy con nào con nấy có cái vòi như mũi kim châm cả, mới dương dương tự đắc nói rằng:

- Quả là loài muỗi ta có thanh gươm lợi hại, ấy vậy mà giờ đây mới tỏ. Nay thì con voi kia phải đền mạng.

Liền đó, họ nhà muỗi dương dương tự đắc, bay ra nhiều vô kể, bu lấy chân voi, chúng ra sức mà đốt, hòng hút hết máu làm cho voi phải quỵ xuống. Nhưng con voi nọ chẳng thèm để ý đến việc ấy, nó thong dong vít bụi chuối ăn hết lá lại đạp đổ cả cây.

Lũ muỗi đốt vào chân voi, da voi thì dầy mà vòi muỗi thì bé tí thì làm sao đâm vòi vào được. Muỗi già, muỗi bé đều bị gãy vòi, lại thêm đuôi con voi phật đi, phật lại bên này bên kia làm cho họ hàng nhà muỗi chết nhiều vô kể.

Muỗi chết nhiều quá mới lại kiện đến sư tử. Sư tử biết chuyện mới bảo:

- Đồ nhà muỗi chúng mày mà đốt chân voi thì nhằm nhò gì, khác gì chúng mày đốt cột đình. Như tao đây còn phải chịu nó, huống hồ chúng bay, thôi liệu mà lo lấy thân phận mình, từ nay chớ có kiện cáo gì nữa nghe chưa?

Con muỗi, loài côn trùng nhỏ bé, yếu ớt, dùng vòi đốt chân voi - con vật to lớn, da dầy. Rõ là hình ảnh tương phản. Người ta cũng vậy, làm cái việc không ngang tài, ngang sức thì không thể làm được mà cứ cố tình thì cũng chỉ uổng công vô ích giống như muỗi đốt chân voi mà thôi.

Theo Đi tìm điển tích thành ngữ của Tiêu Hà Minh - NXB Thông tấn