Nghệ thuật quyến rũ
9. Làm họ hồi hộp – tiếp theo sẽ là gì?

Khi người ta biết phải mong đợi gì ở bạn, sức quyến rũ của bạn đã mất đi. Hơn nữa: Bạn đã nhường quyền lại cho họ. Cách duy nhất xỏ mũi được nạn nhân và giữ cơ trên là tạo hồi hộp, một sự ngạc nhiên có tính toán. Con người thích bí ẩn và đây là chìa khóa để cám dỗ họ dấn sâu hơn vào ma trận của bạn. Hành động khó hiểu để họ phả thắc mắc: Bạn đang làm gì? Làm gì đó họ không ngờ tới sẽ làm họ có cảm giác thanh thoát, không gò bó – họ sẽ không thể đoán trước tiếp theo sẽ là gì. Bạn phải luôn tự chủ và đi trước một bước. Phải khiến nạn nhân thấy ly kỳ bằng việc đột ngột chuyển hướng vấn đề.

Sự ngạc nhiên nằm trong dự đoán

Năm 1753, chàng trai hai mươi tám tuổi Casanova gặp và yêu một cô gái trẻ tên Caterina. Cha cô biết Casanova là người thế nào, và để ngăn chặn chuyện đáng tiếc xảy ra trước khi Casanova có thể cưới cô đi mất, cha cô đã gởi cô tới một tu viện trên đảo Murano vùng Venice và cô phải lưu lại đó bốn năm.

Tuy nhiên, Casanova không phải là một kẻ dễ bị làm nhụt chí. Anh bí mật gởi những lá thư cho Caterina. Casanova bắt đầu tham dự nghi thức thánh hóa bánh và rượu ở tu viện vài lần trong một tuần để được nhìn thấy nàng. Các nữ tu bắt đầu bàn tán xôn xao: Chàng thanh niên đẹp trai thường xuyên có mặt ở đây là ai vậy? Một buổi sáng nọ, khi Casanova vừa tham dự nghi lễ xong chuẩn bị lên thuyền thì một người hầu gái từ tu viện đi ngang qua và đánh rơi một lá thư dưới chân Casanova. Nghĩ rằng lá thư ấy có thể là của Caterina, anh nhặt nó lên. Lá thư đích thực là gởi cho Casanova nhưng không phải là từ Caterina; chủ nhân của nó là một nữ tu ở tu viện đã để ý đến anh trong nhiều lần tới tu viện và muốn làm quen với anh. Casanova liệu có quan tâm không? Nếu có, anh ta nên đến phòng khách của thư viện vào một thời điểm nào đó, lúc cô nữ tu này sẽ được tiếp một vị khách ở ngoài tới, một người bạn của cô là một nữ bá tước, Casanova có thể đứng xa xa, ngắm nhìn cô và quyết định xem liệu mình có thích thú với cô ấy hay không.

Lá thư ấy đã làm cho Casanova vô cùng hứng thú: Phong cách của lá thư ấy rất sang trọng nhưng cũng có chút gì đó ghơi gợi – đặc biệt lại là từ một nữ tu. Casanova phải tìm hiểu cặn kẽ hơn. Vào ngày giờ đã định, Casanova đứng ở một bên phòng tiếp khách của thư viện và trông thấy một người phụ nữa ăn mặc lịch sự nói chuyện với một nữ tu ngồi sau một chấn song. Casanova nghe thấy tên của người nữ tu được nhắc tới và lấy làm ngạc nhiên: Đó là Mathilde M. Một cư dân Venice nổi tiếng ở những năm đầu tuổi hai mươi, quyết định đi tu của cô đã làm ngạc nhiên toàn bộ thành phố. Nhưng điều khiến Casanova ngạc nhiên nhất đó chính là đằng sau cách cư xử của một nữ tu, anh có thể nhìn thấy một người thiếu nữ xinh đẹp, đặc biệt đôi mắt màu xanh dương trong sáng. Có lẽ cô cần ai đó ban cho một ân huệ và dự tính anh sẽ là người đó.

Óc tò mò của Casanova lấn át anh. Mấy ngày sau Casanova trở lại tu viện và yêu cầu được gặp cô. Lúc đợi cô, tim Casanova đập liên hồi – anh không biết phải mong đợi điều gì. Cuối cùng thì cô cũng xuất hiện và ngồi sau chấn song. Hai người ở một mình trong phòng tiếp khách, thế là cô nói cô có thể sắp xếp để họ cùng ăn tối với nhau ở một biệt thự gần đó. Casanova rất thích thú nhưng lại tự hỏi mình đang đối diện với hạng nữ tu nào đây. Casanova hỏi: “Vậy là em không có tình nhân nào trừ tôi phải không?” Cô đáp: “Em có một người bạn, cũng chính xác là thầy em, em nợ người thầy ấy tất cả những gì mình có.” Cô hỏi Casanoca đã có người yêu chưa và anh trả lời là có. Đoạn cô nói bằng một giọng bí ẩn: “Em cảnh báo anh một khi anh đã để cho em chiếm mất chỗ cô ấy trong tim anh, sẽ chẳng có sức mạnh nào trên trái đất có thể tách rời em khỏi vị trí ấy.” Kế đó cô đưa chìa khóa căn biệt thự cho Casanova và bảo anh gặp cô ở đó trong hai đêm nữa. Casanova hôn cô qua chấn song và rời khỏi đó trong tâm trạng rối bời. Casanova kể: “Hai ngày kế đó tôi sống trong tâm trạng háo hức cùng cực, tôi không thể ngủ mà cũng chẳng thể ăn uống được gì. Vượt trên cả việc làm người, sắc đẹp và sự ngôn khoan, cuộc chinh phục mới của tôi còn có thêm một nét cám dỗ: Cô ấy là trái cấm. Tôi sắp sửa trở thành một kẻ thù của Giáo Hội.” Casanova tưởng tượng ra hình ảnh của cô trong phong thái của một nữ tu còn đầu đã được cạo.

Casanova đi đến căn biệt thự vào giờ đã hẹn. Mathilde đang đợi ở đó. Trước sự ngạc nhiên của Casanova, cô mặc một chiếc đầm lịch lãm, và bằng cách nào đó cô đã tránh không để đầu bị cạo vì mái tóc nàng được búi rất đẹp. Casanova bắt đầu hôn cô. Mathilde cự tuyệt nhưng chỉ là thoáng qua rồi nàng bước lùi lại và nói thức ăn đã sẵn sàng. Trong bữa ăn cô còn lấp đầy những khoảng trống giữa hai người: Tiền bạc của cô cho phép cô hối lộ một số người để cô có thể thoát khỏi tu viện thường xuyên đến thế. Cô đã nhắc tới anh cho bạn và cũng là thầy của cô biết còn anh cũng chấp nhận mối quan hệ giữa họ với nhau. Casanova hỏi: “Chắc anh già lắm phải không? Cô trả lời là không, đôi mắt ánh lên, anh đang ở tuổi bốn mươi và rất đẹp trai. Sau bữa tối, một tiếng chuông vang lên – đó chính là dấu hiệu cô phải quay trở về tu viện nếu không cô sẽ bị bắt gặp. Mathilde trở lại cách cư xử của một nữ tu và rời khỏi đó.

Một cảnh tượng tuyệt đẹp dường như trải hiện ra trước mắt Casanova về những tháng ngày sống ở căn biệt thự với con người thú vị này, tất cả chính là nhờ vị chủ nhân bí ẩn đã tạo nên nó. Chẳng bao lâu sau Casanova quay trở lại tu viện để thu xếp cuộc hẹn kế tiếp. Họ sẽ gặp nhau ở một góc thành phố Venice sau đó quay về biệt thự. Vào đúng thời gian và địa điểm đã hẹn, Casanova trông thấy một người đàn ông đang tiến về phía mình. Lo sợ rằng đó chính là người bạn bí ẩn của Mathilde hoặc một kẻ nào khác được phái đến để giết mình, Casanova vội rảo bước nhanh. Người đàn ông quanh quẩn theo sau rồi tiến lại gần: Đó là Mathilde đeo một chiếc mặt nạ và mặc quần áo đàn ông. Cô bật cười vì nỗi sợ hãi mà mình đã đưa đến cho Casanova. Thật là một nữ tu tinh quái. Casanova phải thừa nhận với việc cải trang thành đàn ông cô còn khiến cho anh càng hào hứng thêm.

Casanova bắt đầu nghi ngờ mọi việc không như mình tưởng. Bởi lẽ, anh tìm thấy một bộ những quyển tiểu thuyết và cẩm nang về tình dục trong nhà của Mathilde. Cô còn đưa ra những lời bình phẩm xúc phạm tới Thiên Chúa, chẳng hạn về niềm vui mà họ chia sẻ với nhau trong mùa chay, cô nói việc chay tịnh làm “nhục nhã xác thịt của họ.” Giờ thì cô ám chỉ tới người bạn bí ẩn của mình như người yêu của cô. Một kế hoạch hiện ra trong đầu của Casanova để tách cô ra khỏi người đàn ông này và cả ra khỏi tu viện nữ, để rồi chạy trốn với cô và chỉ mình sở hữu cô.

Vài ngày sau, Casanova nhận được một lá thư từ Malthilde, trong lá thư ấy cô thú nhận: Trong một buổi hẹn đầy đam mê của hai người, người yêu của cô đã trốn trong một căn phòng và đã thấy hết tất cả mọi việc diễn ra. Cô nói với Casanova, người yêu của cô là một đại sứ nước Pháp được phái tới Venice và Casanova đã gay ấn tượng cho người ấy. Casanova không phải là người để đem ra làm trò đùa như thế, nhưng ngày hôm sau anh vẫn trở lại tu viện, ngoan ngoãn sắp xếp một cuộc hẹn khác. Lần này Mathilde xuất hiện ngay thời điểm đã định và Casanova ôm lấy cô – rồi không ngờ mình lại đang ôm Caterina đang mặc đồ của Mathilde. Mathilde đã kết bạn với Caterina và đã biết về câu chuyện của cô. Dường như thong cảm cho Caterina, Mathilde đã sắp xếp mọi việc để Caterina có thể rời khỏi tu viện vào buổi tối rồi gặp mặt với Casanova. Chỉ vài tháng trước Casanova đã yêu cô gái này nhưng anh đã quên cô. So với một Mathilde sáng dạ, Caterina chỉ là một nỗi chán chường ngờ nghệch. Casanova không thể che giấu được sự thất vọng của mình. Anh rất mong mỏi được gặp Mathilde.

Casanova rất giận trò chơi khăm mà Mathilde đã dựng nên. Nhưng một vài ngày sau, khi gặp lại cô, tất cả đều biến mất. Như cô đã tiên đoán trong buổi gặp gỡ đầu tiên của họ, quyền lực của cô đối với Casanova là tuyệt đối. Casanova đã trở thành nô lệ của cô, mê đắm với những ước muốn bất chợt của cô, với những niềm vui nguy hiểm mà cô mang đến. Không ai biết được Casanova có thể đã thực hiện hành động liều lĩnh nào vì Mathilde hay không và điều đó đã khiến cho mối tình của họ không bị đoản mệnh bởi hoàn cảnh.

Giải thích: Casanova hầu như luôn luôn nắm được quyền kiểm soát trong những lần quyến rũ của mình. Anh là một người dẫn dắt, đưa đối phương đi đến một nơi bất định, dụ dỗ đối phương rơi vào bẫy của mình. Trong tất cả những hồi ký của Casanova, câu chuyện về Mathilde là lần quyến rũ duy nhất mà bàn cờ được xoay chuyển một cách vui vẻ: Casanova giờ đây là người bị quyến rũ, là một nạn nhân bị làm cho bối rối.

Điều khiến cho Casanova trở thành nô lệ của Mathilde chính là cùng một mưu chước mà anh đã sử dụng đối với vô số những cô gái khác: Sự cám dỗ không thể cưỡng lại khi được người khác dẫn dắt, sự kích động khi bị ngạc nhiên, sức mạnh của sự bí ẩn. Mỗi lần Casanova rời khỏi Mathilde, suy nghĩ của anh quay cuồng với những câu hỏi. Chính khả năng luôn mang đến cho Casanova nhữg điều ngạc nhiên đã giữ cho hình ảnh của Mathilde luôn ở trong đầu của anh, bùa chú phát huy tác dụng mạnh hơn và che khuất đi hình ảnh của Caterina. Mỗi sự ngạc nhiên đếu được tính toán kỹ lưỡng để nhắm đến tác động mà sự ngạc nhiên đó sẽ tạo nên. Lá thư bất ngờ đầu tiên của Mathilde đã khơi dậy trí tò mò của Casanova, lần đầu tiên nhìn thấy cô ở phòng chờ cũng mang lại hiệu quả như vậy; bỗng nhiên nhìn thấy cô ăn mặc như một người phụ nữ lịch lãm đã đánh động niềm khát khao cùng cực; kế đó lần trông thấy cô ăn mặc như một người đàn ông lại tăng cường thêm bản chất vô độ quá khích trong mối quan hệ của họ. Những điều ngạc nhiên làm Casanova không còn giữ được sự cân bằng, lại còn làm cho Casanova phải run rẩy khi dự đoán về điều ngạc nhiên kế tiếp. Thậm chí một sự ngạc nhiên không dễ chịu như lần gặp mặt với Caterina mà Mathilde đã sắp đặt cũng khiến cho Casanova luôn giữ được thang bậc cảm xúc và yếu đuối. Chạm trán với một Caterina tẻ nhạt ở một chừng mực nào đó vào giây phút ấy chỉ càng làm cho Casanova thêm khao khát Mathilde.

Trong trò chơi quyến rũ, bạn cần tạo ra cảm giác căng thẳng và hồi hộp liên tục, một cảm giác rằng với bạn không gì có thể đoán trước được. Đừng xem điều này là một thử thách khó khăn. Bạn đang tạo nên biến cố trong cuộc sống thực, vì thế hãy đổ đầy năng lượng của bạn vào đó, hãy vui vẻ. Có đủ mọi hình thức ngạc nhiên được tính toán trước mà bạn có thể gây bất ngờ cho đối phương – bất thần gởi một lá thư, đột nhiên xuất hiện, đưa đối phương tới một nơi họ chưa bao giờ tới. Nhưng hiệu quả hơn cả đó chính là những điều ngạc nhiên hé lộ những điều mới mẻ về nhân cách của bạn. Điều này cần phải được sắp đặt trước. Trong một vài tuần đầu tiên, đối tượng sẽ có khuynh hướng đưa ra những nhận xét chớp nhoáng về bạn dựa vào vẻ bề ngoài. Có lẽ họ thấy bạn hơi e thẹn, thực tế và nguyên tắc. Bạn biết đó không phải là con người thực của mình, nhưng là cách mà bạn ứng xử trong những hoàn cảnh xã hội. Nhưng hãy để họ giữ những ấn tượng đó, thực tế là khá chú trọng đến chúng mà không cư xử thái quá: Chẳng hạn tỏ ra có đôi chút dè dặt hơn bình thường. Giờ thì bạn có cơ hội để bất ngờ làm họ ngạc nhiên bằng một hành động ngỗ ngược, thơ mộng hay táo bạo nào đó. Một khi họ đã thay đổi suy nghĩ của họ về bạn, hãy làm họ ngạc nhiên một lần nữa, như Mathilde đã làm với Casanova – đầu tiên là một nữ tu muốn tạo một mối quan hệ, kế đó là một kẻ dung tục, kế đó là một người quyến rũ với mảng nhân cách biến thái. Khi họ cố hiểu rõ về bạn, họ sẽ luôn luôn nghĩ đến bạn, và sẽ muốn hiếu biết bạn nhiều hơn. Óc tò mò của họ sẽ đưa họ vướng sâu vào bẫy của bạn, cho tới khi họ muốn quay lại thì đã quá trễ.

Đây luôn luôn là quy tắc cho điều hấp dẫn… Nếu một người chỉ cần biết cách làm cho người khác ngạc nhiên, họ sẽ luôn luôn là người chiến thắng. Năng lượng của đối phương tạm thời bị cắt đứt vì người ấy làm cho đối phương không thể hành động.

Soren Kierkegaard

Bí quyết quyến rũ

Một đứa trẻ thường là một người cứng đầu, cố chấp, cứ cố tình làm điều trái ngược với những điều ta bảo. Nhưng có một trường hợp những đứa trẻsẽ vui vẻ gạt bỏ sự cứng đầu thường ngày của chúng: Đó là khi chúng được hứa hẹn một sự ngạc nhiên. Có thể đó là một món quà được giấu trong một chiếc hộp, một trò chơi không biết được kết thúc, một chuyến đi không biết nơi đến, một câu chuyện li kỳ có một kết cục ngạc nhiên. Ở những thời khắc chúng chờ đợi điều ngạc nhiên, sự tự chủ của chúng sẽ mất đi. Chúng sẽ nằm trong tầm kiểm soát của bạn tới chừng nào bạn vẫn còn đưa ra cơ hội trước mắt họ. Cách cư xử trẻ con này được chôn sâu trong chúng ta, và chính là nguồn mạch cho một niềm vui cơ bản của con người: Niềm vui được dẫn dắt bởi một người biết họ đang đi đâu và là người đưa chúng ta cùng đi trong một chuyến hành trình. (Có thể niềm vui của chúng ta khi được người khác đưa lối có liên quan đến một hồi ức đã chôn giấu khi được dẫn dắt thực sự bởi người cha hoặc người mẹ khi chúng ta còn nhỏ.)

Chúng ta cũng có được sự kích động tương tự khi chúng ta xem một bộ phim hay đọc một câu chuyện trinh thám: Chúng ta nằm trong tay của một người đạo diễn hay một nhà văn đang dẫn dắt chúng ta đi cùng câu chuyện, đưa chúng ta qua kết khúc quanh này đến chỗ ngoặt khác. Chúng ta ngồi tại chỗ, chúng ta lật từng trang sách, thích thú làm nô lệ cho sự hồi hộp mà câu chuyện mang lại. Đó là niềm vui có ở một người phụ nữ khi được đưa bước bởi một người bạn nhảy tự tin, xua tan đi bất kỳ sự chống cự nào mà cô cảm thấy và để cho một người khác dẫn dắt. Tình yêu còn bao hàm cả sự dự đoán; chúng ta sắp sửa đón đầu ở một phương hướng mới, bước vào một cuộc sống mới nơi mọi thứ sẽ trở nên lạ lẫm. Đối phương muốn được dẫn dắt, muốn được đưa lối như một đứa trẻ. Nếu họ có thể đoán trước được bạn, sự quyến rũ sẽ nhạt phai; cuộc sống hàng ngày hoàn toàn khả đoán. Trong tác phẩm “Nghìn lẻ một đêm” của Ả Rập, mỗi đêm vua Shahriyar đều cưới một cô gái đồng trinh làm vợ rồi giết cô vào sáng hôm sau. Một cô gái đồng trinh như thế là Shahrazad tìm cách thoát khỏi định mệnh này bằng cách kể cho nhà vua nghe một câu chuyện mà chỉ có thể kể hết vào ngày hôm sau. Shahrazad đã kể hết đêm này qua đêm nọ, giữ cho nhà vua lúc nào cũng hồi hộp. Khi câu chuyện này kết thúc, nàng nhanh chóng kể một câu chuyện khác. Nàng cứ kể như thế gần ba năm cho tới khi nhà vua cuối cùng quyết định cho nàng được sống. Hãy giống như Shahrazad: Nếu không có những câu chuyện mới, không tạo được dự cảm, trò chơi quyến rũ của bạn sẽ chấm hết. Hãy giữ cho ngọn lửa luôn bùng cháy đêm đêm. Đối phương chẳng bao giờ biết được điều gì xảy đến kế tiếp – bạn sẽ dành cho họ những điều ngạc nhiên nào đây. Cũng như vua Shahriyar, đối phương sẽ nằm dưới quyền kiểm soát của bạn cho tới chừng nào bạn còn giữ cho họ tiếp tục dự đoán.
Năm 1765, Casanova gặp một nữ bá tước trẻ người Ý tên Clementina sống với hai người em trong một lâu đài. Clementina thích đọc sách và không hề quan tâm tới những người đàn ông vây quanh mình. Casanova cũng thêm tên mình vào danh sách ấy, anh mua cho cô rất nhiều sách, khiến cô tham gia vào những buổi đàm đạo về văn chương, nhưng cô cũng vẫn trơ mặt ra với anh như với những người đàn ông khác. Một ngày nọ Casanova mời cả ba chị em cùng đi trong một chuyến du lịch nhỏ. Họ bước lên xe, suốt quảng đường cố đoán mình đang đi tới đâu. Vài giờ sau họ tới Milan – tuyệt làm sao, ba người họ chưa từng bao giờ tới đây. Casanova đưa họ tới nhà của mình, có ba chiếc đầm đã được để sẵn – những chiếc đầm lộng lẫy nhất mà ba cô từng thấy. Casanova nói, mỗi người có một chiếc, còn chiếc đầm màu xanh là để cho Clementina. Quá ngỡ ngàng, Clementina mặc chiếc đầm vào, khuôn mặt cô rực sáng hẳn lên. Những điều ngạc nhiên còn chưa dừng lại ở đó – còn có một bữa ăn ngon miệng, có rượu sâmpanh, cả những trò chơi nữa. Lúc họ trở về lâu đài vào buổi chiều tàn, Clementina đã yêu Casanova đến vô vọng.

Lý do rất đơn giản: Ngạc nhiên tạo nên một thời khắc khi sự kháng cự của con người lắng xuống và những xúc cảm mới tuôn đến. Nếu điều ngạc nhiên ấy là dễ chịu, chất độc cám dỗ sẽ ngấm sâu vào mạch máu của họ mà họ không nhận thấy. Bất kỳ một biến cố bất ngờ nào cũng có tác động tương tự, tấn công trực diện vào xúc cảm trước khi chúng ta có thể phòng thủ. Những tay phong lưu biết rất rõ loại sức mạnh này.

Một người phụ nữ trẻ đã có chồng ở triều đại vua Louis thứ XV, nước Pháp thế kỷ XVIII, để mắt tới một quan tòa trẻ đẹp trai đang ngắm nhìn cô, đầu tiên là ở nhà hát nhạc kịch, kế đó là ở nhà thờ. Sau khi hỏi thăm, cô biết đó là công tước Richelieu, một kẻ phong lưu tai tiếng nhất ở Pháp. Cô được cảnh báo là không người đàn bà nào có thể thoát khỏi tay người này; không thể cưỡng lại hắn và cô nên tránh xa hắn bằng bất cứ giá nào. Cô trả lời đó chỉ là chuyện tầm phào, cô đang có đời sống hôn nhân rất hạnh phúc. Hắn ta không thể quyến rũ được cô. Khi gặp lại Richelieu, cô cười trên sự cố chấp của hắn. Hắn thường cải trang thành một gã ăn mày và tiếp cận cô trong công viên, nếu không thì xe của hắn sẽ cặp sát bên xe cô. Hắn ta chẳng bao giờ hung hăng, và dường như vô hại. Cô để cho hắn nói chuyện với cô trong cung; hắn rất quyến rũ và hóm hỉnh, thậm chí còn yêu cầu gặp chồng cô nữa.

Nhiều tuần trôi qua và cô nhận ra là mình đã phạm một sai lầm: Cô mong mỏi được gặp hắn. Cô đã dở bỏ hàng rào bảo vệ của mình. Điều này phải được chấm dứt. Bấy giờ cô bắt đầu tránh mặt hắn, còn hắn dường như tôn trọng cảm nhận của cô: Hắn không còn làm phiền cô nữa. Nhiều tuần sau, một ngày nọ khi cô đang ở tại một căn hộ ở vùng quê của một người bạn thì hắn bất ngờ xuất hiện. Cô thẹn thùng, run rẩy và bỏ chạy nhưng sự xuất hiện đường đột của hắn đã khiến cô ngỡ ngàng – là một giọt nước làm tràn ly. Vài ngày sau cô trở thành một nạn nhân khác của Richelieu. Dĩ nhiên hắn đã sắp đặt mọi thứ bao gồm lần gặp mặt gây ngạc nhiên giả tạo này.

Sự bất ngờ không chỉ mang đến xúc cảm quyến rũ, mà còn che đậy sự sắp đặt trước. Xuất hiện ở một nơi nào đó một cách bất ngờ, đột nhiên nói hay làm điều gì đó, như vậy mọi người sẽ không có thời gian để tìm hiểu xem động thái của bạn liệu có được tính toán trước hay không. Hãy đưa họ tới một nơi mới lạ nào đó như thể nơi đó chỉ vừa mới xuất hiện trong đầu bạn, bỗng nhiên tiết lộ một bí mật nào đó. Một khi dễ bị tác động về tình cảm, họ sẽ bối rối đến nỗi không thể nhìn thấu suốt bạn. Bất kỳ điều gì xảy ra bất ngờ đều có vẻ tự nhiên, và bất kỳ điều gì tự nhiên cũng đều có nét quyến rũ của nó.

Năm 1926, chỉ vài tháng sau khi đến Paris, Josephine Baker đã hoàn toàn quyến rũ và chinh phục được công chúng Pháp bằng điệu nhảy hoang dã của mình. Nhưng không tới một năm sau cô có thể nhận thấy rằng sự thích thú của họ đã giảm sút. Từ lúc còn thơ ấu, cô đã rất căm ghét cảm giác không còn kiểm soát được cuộc sống của mình. Tại sao phải khép nép dưới bóng của những người dân Pháp không giữ vững lập trường? Cô rời khỏi Paris và trở lại đây một năm sau đó, phong thái của cô giờ đã thay đổi hoàn toàn – giờ thì cô đóng vai của một người phụ nữ Pháp lịch lãm tình cờ là một vũ công và là một người biểu diễn sáng tạo. Công chúng Pháp yêu thích cô trở lại; sức mạnh nay đã trở về bên cô. Nếu bạn được công chúng để mắt tới, hãy học hỏi từ mưu kế gây ngạc nhiên này. Con người cảm thấy nhàm chán, không chỉ với chính cuộc sống của họ mà còn với những người có nghĩa vụ làm cho họ không cảm thấy nhàm chán. Ngay giây phút họ họ cảm thấy họ có thể đoán trước được bước kế tiếp của bạn là gì, họ sẽ ăn tươi nuốt sống bạn. Họa sĩ Andy Warhol luôn thay đổi hết vai trò này đến vai trò khác, không ai có thể đoán biết được vai trò kế tiếp – họa sĩ, nhà làm phim, hay một người làm công tác xã hội. Hãy luôn cất giữ một điều ngạc nhiên. Để giữ sự quan tâm của họ, giữ cho họ luôn trong trạng thái dự đoán. Hãy để cho những nhà đạo đức kết tội bạn là người không chân thành, không có cốt lõi hay trung tâm nào. Thực ra họ chỉ đố kị với sự tự do và vui vẻ mà bạn phô bày ra trước công chúng.
Cuối cùng, có thể bạn nghĩ sẽ là khôn ngoan hơn nếu thể hiện mình là một con người đáng tin cậy, không phải là một người hay thay đổi. Nếu thế, thực sự bạn chỉ là một con người đơn thuần là nhút nhát. Để khởi đầu một lần quyến rũ cần phải can đảm và nỗ lực. Sự tin cậy rất cấn thiết để lôi kéo mọi người nhưng nếu cứ mãi tỏ ra đáng tin cậy, trong bạn sẽ luôn có sự nhàm chán. Loài chó đáng tin cậy nhưng một kẻ quyến rũ người khác thì không. Mặt khác, nếu bạn thích tùy cơ ứng biến, tưởng tượng ra bất kỳ một kế hoách hay toán nào đi ngược lại với cốt lõi của sự ngạc nhiên thì bạn đang phạm một sai lầm nghiêm trọng. Liên tục tùy cơ ứng biến chỉ đơn thuần có nghĩa bạn là người lười biếng và chỉ nghĩ đến bản thân mình. Cảm giác bạn đã tăng cường nỗ lực nhân danh đối phương là điều thường hấp dẫn đối phương. Bạn không cần phải khua chiêng gõ trống ầm ĩ khi làm điều này mà hãy thể hiện rõ ràng điều đó trong những món quà mà bạn tạo ra, những chuyến đi nhỏ mà bạn lên kế hoạch, hay những mưu mẹo vặt vãnh mà bạn dẫn dụ mọi người. Những cố gắng nhỏ nhặt thế này sẽ được tưởng thưởng vô số kể khi chinh phục được trái tim và ý chí của đối phương.

Biểu tượng

Tàu lượn siêu tốc. Con tàu chầm chậm leo lên đỉnh dốc, rồi bất ngờ hất tung bạn vào không trung, lắc bạn sang một bên, thổi bạn úp ngược xuống, theo mọi hướng có thể. Người ngồi trên tàu cười và la lên. Điều khiến họ kích động chính là cứ để mình thả lỏng, để người khác kiểm soát mình, đẩy bạn đi theo những chiều hướng không ngờ. Ở khúc quanh kế tiếp, sự kích động mới mẻ nào đang chờ đợi họ đây?

Điểm yếu

Ngạc nhiên sẽ không còn là ngạc nhiên nếu bạn cứ lặp lại một điều gì. Jiang Qing đã cố làm chồng bà, ông Mao Trạch Đông, ngạc nhiên bằng cách bất ngờ thay đổi tâm trạng, từ khó chịu sang tốt bụng và ngược lại. Lúc đầu ông cũng bị hấp dẫn; ông thích cảm giác không thể biết được tiếp theo sẽ là gì. Nhưng cứ tiếp tục năm này sang năm khác và luôn luôn là như vậy. Sự thay đổi tâm trạng cứ tưởng là không lường trước được của bà cuối cùng cũng làm ông bực mình. Bạn cần thay đổi cách gây ngạc nhiên. Khi quý bà De Pompadour là người tình của vua Louis XV, một người vốn tẻ nhạt, bà luôn thay đổi cách làm ông ngạc nhiên – một thú vị mới, một trò chơi mới, một thời trang mới, một tâm trạng mới. Ông không thể đoán trước được chuyện gì sẽ xảy đến tiếp theo, và khi ông còn đang đợi điều ngạc nhiên kế tiếp thì sức mạnh ý chí của ông vẫn tạm thời bị gác lại. Không người đàn ông nào có thể nô lệ người đàn bà hơn là Louis đối với Bà De Pompadour. Khi chuyển hướng, hướng mới phải thực sự là mới.

Tôi tin chắc sẽ làm cho [nhân dân Pháp] ngạc nhiên. Một hành động dũng cảm sẽ khuấy động sự điềm tĩnh của mọi người, và họ sẽ á khẩu trước một điều khác lạ lớn lao.

Napoleon Bonapate, trích trong Napoleon của Emil Ludwic, Eden và Cedar Paul dịch.

Mối quan tâm của bất kì một tay dỏm dáng chính là đừng bao giờ làm những gì người khác kì vọng, mà phải luôn luôn đi xa hơn thế… Điều bất ngờ có thể không là gì ngoài một cử chỉ nhưng là một cử hoàn toàn khác thường. Alcibiades cắt đuôi con chó của mình để làm người khác ngạc nhiên. Khi anh thấy vẻ mặt của những người bạn khi họ nhìn chằm chằm vào con vật bị tổn hại ấy, anh nói: “Vâng, đó chính xác là điều mà tôi muốn xảy ra: Chừng nào những người dân Athen còn bàn tán về điều này, họ sẽ không nói bất kì điều gì xấu hơn về tôi.” Thu hút sự chú ý không phải là mục tiêu duy nhất của một anh chàng dỏm dáng, anh ta còn phải giữ được sự chú ý đó bằng những biện pháp bất ngờ, thậm chí còn nực cười nữa. Tiếp theo sau Alcibiades, có biết bao nhiêu những tay dỏm dáng mới vào nghề đã cắt đuôi những con chó của mình! Nam tước vùng Saint-Cricq chẳng hạn, với những chiếc giày đựng đầy kem của mình: Vào một ngày rất nóng nực ở Tortonis, nam tước đã gọi hai phần kem, một phần kem vani để vào giày phải, còn phần kem dâu bên giày trái… Bá tước Saint-German thích đưa những người bạn của mình tới rạp hát trên chiếc xe ngựa lòe loẹt được lót bằng vải sa tanh màu hồng, được hai chú ngựa với những chiếc đuôi khổng lồ kéo; bá tước hỏi những người bạn của mình bằng một giọng không thể bắt chước được: “Mấy cậu thích xem trò nào đây? Chương trình tạp kỹ hay rạp hát hoàng gia Palais? Tớ đã mạo muội đặt chỗ cho cả hai nơi ấy rồi.” Khi đã quyết định xong, với một vẻ mặt ngạo ngễ, bá tước sẽ lấy những chiếc vé không sử dụng tới, cuộn chúng lại rồi dùng chúng để châm điếu xì gà của mình.

Maud de Belleroche, Dandy au Play-boy. Khi Shahzaman đang ngồi ở cửa sổ nhìn xuống khu vườn của nhà vua, chàng nhìn thấy một cánh cửa được mở ra trong cung điện, từ cánh cửa đó có hai mươi cô gái nô lệ và hai mươi người da đen bước ra. Trong số họ là hoàng hậu của anh trai chàng [vua Shariyar], một người phụ nữ có sắc đẹp hơn người. Họ đi về phía đài nước, ở đó tất cả họ đều cởi hết y phục và ngồi lên cỏ. Vợ của nhà vua gọi lớn tiếng: “Mass’odd đến đây nào!” và tức khắc có một nô lệ da đen đi tới chỗ hoàng hậu, anh ta đè lên người hoàng hậu sau khi đã làm bà say đắm bằng những cái ôm hôn. Những người da đen khác cũng làm như vậy đối với những cô gái nô lệ, họ cứ vui đùa với nhau như thế cho tới khi đêm xuống… Và thế là Shahzaman tường thuật cho anh trai mình vua Shahriyar tất cả những gì đã thấy trong khu vườn của nhà vua ngày hôm ấy… Khi nghe xong câu chuyện này Shahriyar loan báo ý định tiến hành một chuyến đi khác. Quân lính tiến ra ngoài thành phố mang theo lều trại, còn vua Shahriyar theo sau họ. Sau khi trú ngụ trong khu cắm trại được một thời gian, nhà vua ra lệnh cho những nô lệ rằng không ai được phép vào lều của nhà vua. Đoạn nhà vua tự cải trang rồi bí mật trở về cung điện, nơi người em đang đợi. Cả hai người cùng ngồi ở cửa sổ nhìn xuống khu vườn; khi họ đã ở đó được một lúc thì hoàng hậu và những nữ tì của bà xuất hiện cùng với những người da đen, họ đã hành động như những gì mà Shahzaman đã miêu tả…Ngay khi hai anh em bước vào cung điện vua Shahriyar đã phán vợ mình tội chết, cả những nữ tì và những người da đen cũng cùng chung số phận. Kể từ đó, nhà vua lập nên một tục lệ cưới một cô gái đồng trinh, ngủ với nàng rồi giết nàng vào sáng hôm sau. Nhà vua tiếp tục duy trì tục lệ này trong ba năm cho tới khi dân chúng bắt đầu kêu la, một vài người đã trốn chạy khỏi đất nước với con gái của mình. Bấy giờ quan tể tướng có hai người con gái. Người lớn hơn gọi là Shahrazad, còn người nhỏ hơn gọi là Dunyazad. Shahrayad có rất nhiều tài năng và được rất rành rõ về sự khôn ngoan của những nhà thơ cùng với những truyền thuyết về các vị vua cổ đại. Một ngày nọ Shahrayad nhận thấy vẻ lo lắng của cha mình liền hỏi cha chuyện gì đã làm cho ông bối rối như vậy. Khi quan tể tướng đã kể cho nàng nghe về tình huống khó xử của mình, nàng nói: “Hãy gả con cho nhà vua; nếu con chết con sẽ là một món tiền chuộc cho những người con gái của người Hồi giáo, còn nếu con sống con cũng sẽ làm cho họ được cứu.” Quan tể tướng khẩn thiết van nài cô đừng lao mình vào một việc làm nguy hiểm như thế; nhưng ý Shahrayad đã quyết, và sẽ không bị lay chuyển bởi những lời khẩn cầu của cha nàng…Vậy là quan tể tướng mặc lên người con gái mình tấm áo cưới, đeo cho nàng nhiều đồ trang sức và sẵn sàng loan tin lễ cưới của Shahrayad với nhà vua. Trước khi nói lời từ biệt em gái mình, Shahrayar chỉ bảo cô những diều này: “Lúc chị được nhà vua chấp nhận, chị sẽ cho mời em đến. Rồi khi nhà vua thực hiện xong chuyện của ngài với chị, em phải nói: ‘Chị ơi, hãy kể cho em nghe một câu chuyện diệu kỳ nào đi để làm khuây khỏa đêm này.’ Rồi chị sẽ kể cho em nghe một câu chuyện, nếu thánh Allah ban ơn, đó sẽ là cách để chúng ta được cứu.” Quan tể tướng cùng với con gái mình tới yết kiến nhà vua. Khi nhà vua đưa thiếu nữ Shahrayad lên giường và đã ăn nằm với nàng, Shahrayar bật khóc và nói: “Thiếp có một người em mà thiếp rất muốn nói lời từ biệt.” Nhà vua cho triệu Dunyazad đến. Khi Dunyazad tới, Shahrayad ôm chầm lấy cổ em mình và ngồi xuống bên cạnh em mình. Đoạn Dunyazad nói với chị mình: “Chị ơi hãy kể cho em nghe một câu chuyện diệu kỳ nào đi, để đêm nay trôi qua thật nhẹ nhàng.” Shahrayad trả lời: “Rất sẵn lòng, nếu nhà vua cho phép.” Nhà vua vốn bị chứng mất ngủ hành hạ, rất háo hức nghe câu chuyện của Shahrayad: Ngày xửa ngày xưa, ở thành phố Basrah, có một người thợ may giàu có rất thích thể thao và vui chơi…[Gần ba năm trôi qua.] Trong suốt thời gian này Shahrayad đã sinh cho vua Shahriyar ba người con trai. Vào đêm thứ một ngàn lẻ một, khi Shahrayad kết thúc câu chuyện về Ma’aruf, nàng đứng dậy rồi quỳ trước mặt nhà vua mà nói: “Thưa đức vua vĩ đại, trong một ngàn lẻ một đêm qua thiếp đã kể cho ngài nghe những câu chuyện về thời xa xưa và những truyền thuyết về những vị vua cổ đại. Liệu thiếp có quá bạo gan khi xin ngài một ân huệ không, thưa bệ hạ? Nhà vua đáp: “Hãy xin và ân huệ sẽ được ban.” Shahrayad cho gọi những người vú nuôi, nàng nói: “Hãy đem các con của ta tới đây.”… “Hãy xem những trẻ nhỏ mà thánh Allah đã ban cho chúng ta. Vì chúng thiếp xin người hãy cho thiếp được sống. Vì nếu bệ hạ xuống tay trên người mẹ của những trẻ nhỏ này, chúng sẽ không tìm thấy được ai trong số những người đàn bà yêu thương chúng như thiếp đã yêu thương.” Nhà vua ôm lấy những đứa trẻ, mắt ngài đẫm lệ, nhà vua phán: “Hỡi Shahrayad, ta thề có thánh Allah, nàng đã được tha thứ trước khi những đứa trẻ này chào đời. Ta yêu nàng vì ta thấy nàng trong trắng và dịu dàng, thông minh và ăn nói giỏi giang. Cầu xin thánh Allah phù hộ cho nàng, cho cha mẹ nàng, cho tổ tiên và tất cả hậu duệ của nàng. Ôi Shahrayad, đêm thứ một ngàn lẻ một này với chúng ta còn sáng tỏ hơn cả ban ngày!”

Nghìn lẻ một đêm, N. J. Dawood dịch.