100 Mẩu Chuyện Cổ Đông Tây
75. Ai Ngu

Vua Tề Hoàn Công đi săn, đuổi theo một con hươu. Hươu chạy vào một cái hang. Trong hang có một ông lão. Hoàn công hỏi ông lão:

– Hang này là hang gì?

– Thưa là hang Ngu Công.

– Sao lại đặt tên như thế?

– Vì kẻ hạ thần là một người ngu, nên thiên hạ đặt cho hang của hạ thần như thế.

Hoàn Công hỏi: “Sao người ta lại cho ông lão là ngư?”

Ông lão liền kể rằng trước đây ông có một con bò cái đẻ được một con bê; khi bê con đã lớn, ông đem bán đi để mua một con ngựa con về nuôi cùng con bò cái. Nhưng một hôm có một tên thanh niên đến lấy lí là bò không đẻ được ra ngựa, nên lấy con ngựa đem đi. Ông lão chịu mất, không sao cãi được. Do đó người chung quanh mới cho ông là ngu và đặt cho hang của ông cái tên là hang Ngu Công.

Về triều, Hoàn Công kể lại câu chuyện cho tướng quốc Quản Trọng nghe. Quản Trọng liền tâu:

– Nếu có kẻ ngỗ ngược lấy không ngựa của người ta như thế thì tức là hình pháp của nước nhà không nghiêm. Đó là cái ngu của kẻ hạ thần này. Vậy xin bệ hạ cho chỉnh đốn lại chính sự.