Xơ Carrie
Chương XLIII: Cuộc đời biến thành kẻ nịnh bợ

Ổn định trong căn phòng thoải mái, Carrie tự hỏi Hurstwood tiếp nhận sự ra đi của cô ra sao. Cô vội vã xếp dọn vài món đồ rồi đến nhà hát, hơi ngại chạm trán với ông ở cửa. Không thấy ông, sự kinh hãi của cô tiêu tan và cô cảm thấy ông tốt hơn. Cô quên bẵng ông cho đến sau buổi diễn và sắp ra ngoài, khi có thể ông lại ở đó làm cô sợ hãi. Ngày qua ngày, cô không nghe tin tức gì, ý nghĩ sợ ông quấy rầy qua đi. Trong một thời gian ngắn, trừ những ý nghĩ bất chợt, cô hoàn toàn thoát khỏi cảnh buồn bã đã đè nặng cuộc sống của cô ở nhà.

Thật lạ khi nhận thấy con người tiếp nhận nghề nghiệp mới nhanh làm sao. Carrie trở nên hiểu biết trong lĩnh vực sân khấu, nghe được những chuyện ngồi lê đôi mách về cô Lola bé nhỏ. Cô biết rằng các báo chí sân khấu thường công bố nhiều mục về các nữ diễn viên và đại loại thế. Cô bắt đầu đọc các bài trên báo, không chỉ về nhạc kịch mà cô là một bộ phận nhỏ, mà cả nhiều bộ môn khác nữa. Cô thèm nổi tiếng như những người khác, đọc ngấu nghiến mọi lời bình luận cả ca tụng lẫn phê phán, liên quan đến những đỉnh cao trong nghề. Giới giải trí mà cô thích thú hoàn toàn thu hút cô.

Vào khoảng thời gian này, báo chí bắt đầu chú ý đến việc đưa các mỹ nhân sân khấu lên minh họa, và trở thành cơn sốt. Các tờ báo, đặc biệt là báo Chủ nhật, thi nhau đưa các gương mặt và hình ảnh những nhân vật nổi tiéng của kịch nghệ lên các trang cỡ lớn, kèm danh sách nghệ sĩ. Các tạp chí - ít nhất là một, hai tạp chí tân tiến nhất - thỉnh thoảng cũng đăng chân dung những ngôi sao kiều diễm, đôi khi có cả ảnh các cảnh trong vài vở kịch. Carrie ngắm nghía, vô cùng háo hức. Bao giờ mới có ảnh của vở nhạc kịch cô đóng trên báo? Bao giờ các tờ báo mới nghĩ ảnh cô là thú vị?

Ngày Chủ nhật trước khi nhận vai mới, cô lướt qua các trang về nhà hát tìm những bài ngắn. Đáp lại với mong mỏi của cô, trong các bài châm biếm ngắn dưới vài mục chủ chốt, có một thông báo nhỏ. Carrie đọc mà toàn thân ngứa ngáy.

“Vai Katisha, một trinh nữ thôn dã trong vở Những bà vợ của Abdul trước đây vẫn do Inez Carew thủ vai, từ nay trở đi sẽ do Carrie Madenda, một trong các diễn viên lành nghề nhất trong dàn đồng ca đóng”.

Carrie vô cùng hài lòng. Chao ôi, chẳng thú vị lắm sao! Rốt cuộc là đây! Trước hết, là niềm hy vọng từ lâu, và một thông báo thú vị! Họ gọi cô là diễn viên lành nghề. Cô không thể nín được cười thật to. Lola đã xem tin này chưa nhỉ?

- Họ đăng thông báo về vai mình đóng tối mai đây này, - Carrie nói với bạn.

- Thích thật! Họ đăng rồi ư? - Lola kêu lên và chạy tới chỗ cô.

- Đúng thế, - cô nói và nhìn. - Giờ thì cậu sẽ được nhiều hơn nếu cậu diễn tốt. Trước kia mình đã có ảnh trên tờ World rồi đấy.

- Thế sao? - Carrie hỏi.

- Ừ, - cô gái bé nhỏ đáp. - Họ còn đóng khung xung quanh nữa kia.

Carrie cười phá.

- Họ chưa đăng ảnh mình lần nào.

- Nhưng nhất định sẽ đăng, - Lola nói. - Cậu sẽ thấy. Cậu diễn hay hơn phần lớn những người được họ chọn hiện giờ.

Carrie cảm kích sâu sắc vì câu này. Cô gần như yêu quý Lola vì cô ta dễ thông cảm và khen ngợi. Nó rẫt có ích cho cô, gần như cần thiết nữa.

Carrie hoàn thành vai diễn rất đạt, và lại thêm một bài nữa trên báo, viết rằng vai diễn của cô rất đáng hoan nghênh.

Tuần lễ đầu tiên được lĩnh ba mươi nhăm đôla có vẻ như một khoản tiền lớn. Carrie hết sức mãn nguyện. Cô bắt đầu cho rằng thế gian đang chú ý đến cô. Sau khi trả Lola hai mươi nhăm đôla, cô vẫn còn bảy đôla. Với bốn đôla còn lại của tuần trước, cả thảy cô có mười một đôla. Cô dành năm đôla trả góp tiền quần áo phải mua. Tuần sau cô còn phải sắm bộ cánh lộng lẫy hơn. Hiện giờ chỉ cần ba đôla trả tiền nhà và năm đôla tiền quần áo. Phấn còn lại cô chi cho ăn uống và những ý thích bất chợt.

- Cậu nên dành dụm chút ít cho mùa hè, - Lola báo trước. - Tháng Năm hầu như chúng ta sẽ đóng cửa.

- Mình cũng định thế, - Carrie nói.

Mỗi tuần, ba mươi nhăm đôla đến đều đặn với một người phải chịu khoản trợ cấp nhỏ giọt suốt mấy năm liền như một thứ phá hoại đạo đức. Carrie thấy ví mình đầy ắp những tờ bạc xanh. Không còn phải nuôi ai nữa, cô bắt đầu mua sắm quần áo đẹp và đồ nữ trang xinh xắn, ăn ngon và trang hoàng căn phòng. Chẳng bao lâu, bạn bè bắt đầu tụ tập. Cô gặp gỡ vài thanh niên là bạn Lola. Các thành viên trong đoàn kịch nhà hát làm quen với cô không cần nghi thức giới thiệu. Một người trong số đó rất mê cô. Vài lần, anh ta tản bộ về nhà cùng cô.

- Chúng ta ghé vào ăn bánh mì nướng phết pho mát nóng đi, - anh ta gợi ý lúc nửa đêm.

- Hay quá, - Carrie nói.

Trong nhà hàng màu hồng đầy những cặp tình nhân vui vẻ trong giờ khuy khoắt, cô thầm phê phán người đàn ông này. Anh ta quá khoa trương, quá cố chấp. Anh ta không trò chuyện bất cứ điều gì nâng tầm cô lên trên những chuyện thông thường như quần áo và thành công về vật chất. Khi hết chuyện, anh ta mỉm cười vẻ bao dung nhất:

- Chúng ta về thẳng nhà chứ? - Anh ta nói.

- Phải, - cô trả lời với vẻ thông cảm kín đáo.

“Cô nàng không non nớt như vẻ mặt”, anh ta nghĩ, và từ đó trở đi, sự kính trọng và nhiệt tình của anh ta tăng lên.

Cô không tránh được việc chia sẻ những thú vui của Lola cho thoải mái. Có những ngày họ dong xe đi chơi, nhiều đêm ăn tối sau buổi diễn, những buổi chiều thả bộ dọc Broadway, ăn vận trang nhã. Cô bị cuốn vào vòng xoáy khoái lạc của dân thủ đô.

Rốt cuộc, ảnh cô xuất hiện trên một trong những tờ tuần báo. Cô không biết tin này, và rất kinh ngạc. Ghi chú: “Cô Carrie Madenda". “Một trong những diễn viên được mến mộ nhất trong vở Những người vợ của Abdul”. Theo lời khuyên của Lola, cô đã có vài bức ảnh do Sarony^[49] chụp. Họ đã đưa một tấm lên. Cô định xuống phố và mua vài tờ báo, nhưng chợt nhớ ra cô chẳng quen biết ai đủ để gửi tặng họ. Rõ ràng là trong cõi đời này chỉ có Lola là quan tâm.

Thủ phủ là nơi các quan hệ xã hội rất lạnh nhạt, và Carrie sớm nhận ra rằng ít tiền sẽ chẳng mang lại cho cô tí gì. Giới giàu sang và xuất chúng càng xa vời hơn bao giờ hết. Cô cảm thấy không hề có tình bạn nồng ấm, cảm thông sau những cuộc vui chơi dễ dãi, tuy nhiều người đến với cô. Hình như mọi người đều đang tìm sự thích thú riêng, không đếm xỉa tới những hậu quả buồn có thể xảy ra với người khác. Đã có quá nhiều bài học với Hurstwood và Drouet rồi.

Tháng Tư, Carrie được biết vở nhạc kịch chắc chắn sẽ kéo dài tới giữa hoặc cuối tháng Năm, theo số lượng khán giả. Mùa sau sẽ đi lưu diễn. Cô băn khoăn không biết có nên đi cùng không. Như thường lệ, Lola Osborne với tiền lương vừa phải, chắc chắn sẽ ở nhà.

- Họ sẽ diễn một vở mùa hè ở Casino, - cô tuyên bố, nói theo cách ẩn dụ là nắm bắt vấn đề rất nhạy bén. - Chúng ta hãy thử tham gia nhé.

- Mình sẵn sàng, - Carrie nói.

Họ thử đúng lúc và được báo ngày giờ chính xác để tiếp xúc lần nữa. Hôm đó là Mười sáu tháng Năm. Trong khi đó, lịch diễn của họ kết thúc vào ngày mồng Năm tháng Năm.

- Những người muốn đi với chương trình mùa sau, tuần này sẽ phải ký hợp đồng, - ông bầu nói.

- Cậu đừng ký, - Lola khuyên. - Mình sẽ không đi đâu.

- Mình biết. - Carrie nói, - nhưng có khi mình không thể kiếm được gì nữa.

- Mình không đi, - cô gái bé nhỏ nói, cô ta rất có tài xoay xở những người hâm mộ. - Trước kia mình đã đi và đến cuối mùa diễn chẳng kiếm được gì.

Carrie suy nghĩ rất lung việc này. Cô chưa bao giờ đi lưu diễn.

- Chúng ta có thể xoay xở được mà, - Lola nói thêm. - Mình luôn làm được.

Carrie không ký hợp đồng.

Ông bầu đang cho diễn một vở hài kịch mùa hè ở Casino chưa nghe thấy tên Carrie, nhưng cô đã nhận được vài nhận xét, ảnh đã đăng và chương trình có tên cô, gây cho ông ta chút ít ấn tượng. Ông phân cho cô một vai ít nói với thù lao ba mươi đôla một tuần.

- Thấy chưa! - Lola nói. - Chẳng có gì hay ho khi cậu rời New York. Người ta quên ngay mọi thứ về cậu nếu cậu ra đi.

Vì Carrie xinh đẹp, nên những người định cải tiến cách minh họa các buổi diễn trên báo chủ nhật chọn ảnh Carrie cùng những người khác để minh họa cho thông báo. Cô quá xinh đẹp, nên họ dành hẳn vị trí đặc biệt và vẽ các đường trang trí cuộn xung quanh. Carrie rất mãn nguyện. Song, ban quản đốc hình như chưa nhìn thấy gì. Rốt cuộc, cô chẳng được chú ý hơn trước. Đồng thời, hình như vai của cô rất tầm thường. Chỉ là một nữ tín đồ giáo phái Quây - cơ xinh đẹp, lặng lẽ, đứng quanh quẩn trong phần lớn các cảnh. Tác giả vở hài kịch đã đặt nhiều mong muốn cho vai này nếu giao cho nữ diên viên thích hợp, nhưng vì vai đó lại bố thí cho Carrie, nên ông ta được phép cắt bớt đi nhiều.

- Đừng thô bạo thế, ông bạn, - ông bầu nhận xét. - Nếu trong tuần đầu không ổn, chúng tôi sẽ cắt hẳn đấy.

Carrie không đề phòng ý định kín đáo này. Cô rầu rĩ tập vai, cảm thấy bị bỏ xó. Lúc diễn tập phục trang, cô rất chán nản.

- Vai ấy không đến nỗi tệ đâu, - tác giả nói, ông bầu nhận thấy vai diễn có tác động rõ rệt đến vẻ buồn bã của Carrie. - Bảo cô ta cau mày hơn một chút lúc vợ chồng Sparks khiêu vũ.

Carrie không biết điều này, nhưng chí ít những nếp nhăn giữa hai mắt và miệng cô trông rất có duyên.

- Cau mày thêm chút nữa, cô Madenda, - người chỉ đạo sân khấu nói.

Ngay lập tức Carrie tươi lên, tưởng ông ta có ý quở trách.

- Không, cau mày kia, - ông ta nói. - Cau mày như cô làm lúc nãy.

Carrie nhìn ông ta, sững sốt.

- Tôi định thế đấy, - ông ta nói. - Hãy cau mày thật khắc nghiệt lúc ông bà Sparks khiêu vũ. Tôi muốn nhìn xem trông ra sao.

Làm việc đó khá dễ. Carrie quắc mắt giận dữ. Ngay cả ông bầu cũng bắt ngay được tác động kỳ lạ và khôi hài của nó.

- Quá hay, - ông ta nói. - Nếu cô diễn thế từ đầu chí cuối, tôi cho là sẽ rất hấp dẫn.

Tiến đến gần Carrie, ông ta nói:

- Giả sử cô cố cau mày suốt. Làm thế khó lắm. Trông như điên. Tôi sẽ làm cho vai này thực sự khôi hài.

Rốt cuộc, đêm mở đầu Carrie thấy vai của mình chẳng là gì. Khán giả vui thích, mồ hôi nhễ nhại, dường như không nhìn thấy cô trong màn đầu tiên. Cô cau mày và cau mày suốt, nhưng chẳng có hiệu quả gì. Mắt cô cau lại, hơn cả các ngôi sao ráng sức công phu.

Trong màn hai, đám đông mệt mỏi vì câu chuyện tẻ nhạt, nhìn khắp sân khấu và thấy cô. Cô đứng đó, vận bộ đồ màu xám, gương mặt dịu dàng, từ tốn nhưng quắc mắt giận dữ. Lúc đầu, ai cũng nghĩ là cô tạm thời tức tối, vẻ mặt ấy là thực và không có gì buồn cười. Cô tiếp tục cau mày, lúc thì nhìn nhân vật chính, lúc lại nhìn người khác, và khán giả bắt đầu cười. Những người đàn ông bệ vệ ở hàng trước bắt đầu cảm thấy cô là một miếng xinh xắn, ngon lành. Đây là loại cau mày mà họ muốn cưỡng ép để hôn. Mọi đấng mày râu đều thèm muốn cô. Cô thật tuyệt diệu.

Cuối cùng, khi diễn viên hài chính đang hát giữa sân khấu, có tiếng cười khúc khích ở chỗ không ngờ. Rồi tiếng nữa và tiếng nữa. Khi đến chỗ tưởng chừng được vỗ tay to thì chỉ rất vừa phải. Có chuyện gì vậy? Ông ta hiểu rằng đã xảy ra sự gì đó.

Ngay lập tức, sau khi đi ra, ông bắt gặp cảnh tượng của Carrie. Cô đứng một mình trên sân khấu, cau mày giận dữ, còn khán giả vừa cười rúc rích vừa cười to.

“Trời đất ơi, mình không chịu nổi! - Người diễn viên nghĩ. - Mình sẽ không để vai diễn của mình bị kẻ nào khác diệt mất. Hoặc cô ta phải từ bỏ khi đến lượt mình hoặc mình bỏ”.

- Kìa, mọi sự ổn mà, - ông bầu nói khi có sự phản kháng. - Đấy là việc cô ta buộc phải làm. Anh không cần để ý đến.

- Nhưng cô ta phá hỏng vai của tôi.

- Không đâu, - ông bầu vỗ về. - Đây chỉ là một trò vui phụ, nho nhỏ thôi.

- Thế ư? - Người diễn viên hài danh tiếng kêu lên. - Cô ta giết chết tài năng của tôi. Tôi không chịu nổi nữa.

- Cứ đợi đến sau buổi diễn đã. Hãy đợi đến mai. Chúng ta sẽ xem có thể làm gì.

Tuy vậy, màn sau đã giải quyết xong mọi chuyện. Carrie trở thành tiêu điểm của vở kịch. Khán giả càng ít biết đến cô bao nhiêu càng tỏ ra hài lòng bấy nhiêu. Mọi vẻ mặt khác đều bị lu mờ cạnh không khí kỳ cục, trêu chọc, thú vị do Carrie góp phần trên sân khấu. Ông bầu và cả đoàn nhận ra cô đã thành công rạng rỡ.

Các nhà phê bình trên các tờ nhật báo đều khen ngợi cô. Nhiều bài dài tung hô trò khôi hài này, nhắc đến Carrie nhiều lần. Sự vui vẻ dễ lây được nhấn mạnh.

“Cô Madenda đã đưa ra một trong những ngón trò thú vị nhất của nhân vật từng diễn trên sân khấu Casino. - Một nhà phê bình già giặn của tờ Sun nhận xét. - Đây là một trò khôi hài kín đáo, khiêm tốn, hâm nóng con người như một loại vang ngon. Rõ ràng vai nầy không được ưu tiên, vì cô Madenda chưa xuất hiện thường xuyên trên sân khấu, nhưng khán giả với kiểu trái thói đặc trưng của con người, đã tự lựa chọn. Nữ tín đồ Quây - cơ tầm thường đã tạo nên khoảnh khắc được ưa thích nhất từ lúc xuất hiện, và từ đó trở đi dễ dàng nắm giữ sự chú ý và hoan nghênh. Những thay đổi của số phận thực sự lạ lùng”.

Như thường lệ, nhà phê bình của tờ Evening World tìm được một câu chốt lan khắp thành phố, kết thúc bằng lời khuyên: “Nếu bạn muốn vui vẻ, hãy xem Carrie nhăn mặt ”.

Kết quả thật huyền diệu, liên quan đến vận mệnh của Carrie. Ngay sáng hôm sau, cô nhận được điện chúc mừng của ông bầu.

“Có vẻ như cô đã gây nên giông bão trong thành phố, - ông viết. - Thật thú vị. Tôi rất mừng cho cô và cho cả riêng tôi”.

Tác giả cũng gửi lời chúc mừng.

Tối hôm đó, khi cô bước vào nhà hát, ông bầu đã chào đón cô với thái độ vui vẻ nhất.

- Ông Steven, - ông nói, ám chỉ tác giả, - đang soạn một bài hát ngắn và muốn cô hát vào tuần sau.

- Ôi, tôi không thể hát được, - Carrie đáp.

- Chẳng có gì khó lắm đâu. Nó là việc rất đơn giản mà, - ông ta nói, - và rất hợp với cô đấy.

- Lẽ tất nhiên là tôi không có ý định thử, - Carrie nói, tinh nghịch.

- Cô có muốn đến phòng bán vé một lát trước khi thay trang phục không? - Ông bầu nói thêm. - Có một vấn đề nhỏ tôi muốn nói với cô.

- Được ạ, - Carrie đáp.

Trong phòng bán vé, ông bầu đưa ra một tờ báo.

- Hiện giờ, - ông ta nói, - đương nhiên chúng tôi muốn công bằng với cô về lương bổng. Hợp đồng của cô ở đây trong ba tháng, mỗi tuần chỉ có ba chục đôla. Vậy một trăm rưỡi đôla một tuần và kéo dài hợp đồng mười hai tháng thì sao?

- Ồ, rất tốt ạ, - Carrie nói, không tin vào tai mình.

- Vậy cô ký vào đây.

Carrie nhìn và ngắm bản hợp đồng mới như thể nó lập ra cho người khác, với những con số mới mẻ, đặc biệt về tiền lương và thời gian. Cô ký tên, tay cô run run vì phấn khởi.

“Một trăm rưỡi mỗi tuần!” - Cô lẩm bẩm lúc chỉ còn một mình. Rốt cuộc, cô phát hiện ra cô không nhận thức được ý nghĩa của con số to lớn này trong trạng thái tỉnh táo. Đây chỉ là một nhóm từ lung linh, lấp lánh mà tất cả mọi khả năng đều nằm trong đó.

Trong một khách sạn loại ba trên phố Bleecker, Hurstwood tư lự đọc tin nóng về thành công của Carrie, lúc đầu không nhận ra đấy là ai. Bỗng nhiên, ông hiểu và đọc lại toàn bộ.

- Đúng là cô ấy mà, mình đoán thế, - ông nói.

Rồi ông nhìn khắp hành lang cáu bẩn, cũ rích.

“Mình đoán cô ấy sẽ tỏa sáng mà”, ông nghĩ, hình ảnh của cuộc đời chói sáng, sang trọng xưa trở về, với những ngọn đèn, đồ trang trí, xe ngựa và hoa. Chà chà, giờ thì cô ấy đang ở trong thành phố có tường vây quanh rồi! Những cái cổng huy hoàng đã mở, đón nhận cô từ bên ngoài lạnh lẽo, thê lương. Cô dường như là một người vô cùng xa cách, giống như những nhân vật nổi tiếng ông đã quen biết.

- Ờ, cứ để cô ấy có nó, - ông nói. - Ta sẽ không quấy rầy cô ấy.

Đây là một quyết định dứt khoát của niềm hãnh diện bị bẻ cong, kéo lê kéo lết nhưng vẫn không gãy vỡ.