Trí Thông Minh Thực Dụng
Phụ Lục I

Hỏi đáp

H: Trí tuệ xúc cảm (Emotional Intelligence - EI) là gì?

Đ: Trí tuệ xúc cảm đề cập tới một loạt các phẩm chất và công cụ giúp chúng ta có thể giải quyết các áp lực và đòi hỏi của môi trường sống. EI vẫn được đề cập tới, với ý nghĩa là khả năng nhận thức theo lẽ thông thường hoặc khả năng nhận thức đó ở mức cao. Street smarts là một thuật ngữ khác cũng được sử dụng cùng với EI.

H: Tại sao tôi nên biết thêm về trí tuệ xúc cảm?

Đ: Để thành công hơn và hài lòng hơn với cuộc sống của mình. Rất nhiều thử nghiệm tại nơi làm việc đã chỉ ra là từ 27 tới 45% thành công trong công việc được quyết định bởi EI của bạn. Các kết quả khác cho thấy, những người có kết quả kiểm tra EI cao hơn có mức hài lòng cao hơn trong các mối quan hệ với mọi người. Vì chúng ta sử dụng xúc cảm trong tất cả các lĩnh vực của cuộc sống, nên tăng khả năng trong một lĩnh vực này sẽ ảnh hưởng tích cực tới tất cả các lĩnh vực khác.

H: Làm cách nào tôi biết mình có trí tuệ xúc cảm tới đâu?

Đ: Cách rõ ràng và tốt nhất là làm bài kiểm tra BarOn EQ-i. Tuy nhiên, nếu bạn không muốn làm theo cách này, vẫn có những cách khác. Kinh nghiệm tiến hành công cụ kiểm tra này cho tôi biết rằng, hầu hết những người có khả năng tự nhận thức tốt đều biết rõ thế mạnh và điểm yếu của họ. Hãy nhận thức các phản ứng của mình trước các chương khác nhau của cuốn sách này. Điều này sẽ dẫn hướng cho bạn tốt về các thế mạnh và các lĩnh vực cần phát triển. Hãy hỏi người có nhận thức tốt, người biết rõ bạn và sẽ trung thực khi đưa phản hồi cho bạn.

H: Sẽ thế nào nếu tôi thấy mình có mức trí tuệ xúc cảm thấp; chẳng phải điều đó sẽ khó chấp nhận sao?

Đ: Nỗi sợ hãi này phổ biến và dễ hiểu. Rất tự nhiên là chúng ta muốn ghi được điểm số cao trong tất cả các lĩnh vực. Điều quan trọng nếu trải qua nỗi sợ này là hãy ghi nhớ một vài điều quan trọng sau:

1. Điều tuyệt vời của EI, không giống IQ, là chúng ta có thể tăng điểm số. Điểm của bài kiểm tra chỉ là điểm khởi đầu.

2. Không có hiểu biết về trường hợp này có thể làm bạn tổn thương và ngăn bạn thúc đẩy các tiềm năng của mình. Biết là bước đầu tiên tiến tới sự thay đổi và cải thiện.

H: Mất bao lâu để tôi có thể tăng EI của mình?

Đ: Đây là một câu hỏi khó trả lời. Tất cả phụ thuộc vào vị trí hiện tại của bạn và bạn dành bao nhiêu thời gian, nỗ lực, và sự kiên trì cho kế hoạch cải thiện của mình. Một số lý thuyết gia cho rằng phải mất ít nhất một năm liên tục cố gắng mới có thể thay đổi một thói quen. Và một lần nữa, tôi phải nói rằng tất cả phụ thuộc vào mỗi cá nhân và vào từng tình huống.

H: Tôi cần làm gì để tăng EI?

Đ: Bạn không thể tăng EI chỉ bằng cách đọc về nó. Đọc chỉ là để thu thập thông tin và tăng cường tri thức. Để cải thiện EI, bạn cần liên tục thực hành những cách tiếp cận mới với những người khác trong một thời gian dài. Có các kỹ thuật được trình bày ở cuối mỗi chương để tăng cường một phẩm chất cụ thể nào đó được nói tới trong chương đó.

Cải thiện trong nhiều lĩnh vực EI sẽ làm tăng các lĩnh vực khác, vì nhiều phẩm chất có mối quan hệ qua lại với nhau. Ví dụ, nếu lòng tự trọng của bạn tăng thì các lĩnh vực khác như tính độc lập và khả năng chịu đựng stress cũng có thể tăng lên. Tương tự như vậy, nhìn ra các thay đổi tích cực ở một trong số các lĩnh vực này có thể tạo sức bật cho lòng tự trọng của bạn.

H: Mối quan hệ giữa IQ và EQ là gì?

Đ: Nghiên cứu không chỉ ra mối quan hệ nào giữa hai chỉ số này. Nói cách khác, chỉ số này không thể dự đoán chỉ số kia. Khả năng bạn có chỉ số EI và IQ cao cũng giống khả năng bạn có EI thấp trong khi IQ cao vậy.

Trong nghiên cứu được tiến hành tại nơi làm việc, trung bình mối quan hệ qua lại giữa IQ và thành công là khoảng 6%. Mối quan hệ qua lại giữa EI và thành công trong công việc là từ 27 tới 45%, tùy thuộc vào từng ngành nghề. Nói cách khác, EI có khả năng dự đoán thành công lớn hơn IQ.

H: EI có di tính di truyền hay là do học tập mà có?

Đ: Không nghi ngờ là mỗi chúng ta sinh ra đều có những phẩm chất có tính di truyền khác nhau. Thêm vào đó, môi trường sống của chúng ta – ví dụ như sự dạy dỗ hoặc mẫu hình của cha mẹ và sự khích lệ chúng ta nhận được trong quá trình trưởng thành – đóng góp nên sự hình thành EI. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng mọi người đều có thể cải thiện EI của mình nhờ cố gắng, vì thế bất kể bạn được sinh ra thế nào, bạn đều có thể làm tăng giá trị của nó nếu bạn muốn.

H: Nếu EI của tôi ở mức cao hơn thì điều đó có nghĩa là tôi không cần phải có IQ cao không?

Đ: Có nhiều người rất thành đạt không có điểm IQ cao. Nhưng tất nhiên, điều lý tưởng là có được cả IQ lẫn EI cao. Có EI cao sẽ cho phép bạn tận dụng được chỉ số IQ cao của mình. Trong nhiều trường hợp, mức EI thấp sẽ có thể mang lại sự bất lợi do bỏ phí khả năng trí tuệ cao. Tôi chắc chắn bạn biết một số thiên tài không đạt được thành công cao nhất do thiếu một số kỹ năng con người nào đó.